• بازگشت به صفحه اصلی
  • donderdag 26 maart 2009

    قسمت سوم مصاحبه امان معاشربا جناب آصف آهنگ

    قسمت سوم مصاحبه امان معاشربا جناب آصف آهنگ
    (زبانهای ملی ورسمی کشور ما درعهد باستان)

    آصف آهنگ دانشمند وطنپرست ، نمونه ُ از رادمردان است که آگاهانه واندیشمندانه با مرام جنبش مشروطه خواهان زیسته وچراغ آنها را روشن نگاه داشته است . این مورخ دقیق و شخصيت نستوه تا به حال آثار متعدد تاریخی، سياسی و ادبی به رشته ُ تحرير درآورده است. تعدای از آثار پر بهای ايشان عبارت اند از: جهانبینی عارف ، تاریخ در ایديولوژیهای محتلف در چهار جلد، خاطرات زندان، کابل قدیم، چند سطری از تاریخ و چشمديد من، جلادان قدیم زیاد اند ، پاسخ به اتهامات نبی عظيمی، پاسخ به کتاب جنبش هزاره ها واهل تشیع در افغانستان و ده ها اثر دیگر.
    سوال: استاد محترم کدام زبانها در عهد باستان، زبانهای رسمی ِ کشور ما بودند؟جواب: پیش ازاینکه بسوال شما پاسخ بدهم ،باید بگويم، آفرين بر مردم و دانشمندان تاجيکستان که پس از حصول استقلال خویش کوشش نمودند تاريخ خود را دوباره زنده کنند. مجسمه رستم و فردوسی را در کشور شان بر افراشتند وجشن باربد را دوباره تجليل کردند. از یونسکو تقاضا نمودند که سالی را بنام پیامبر پیشن آریایی ها بگیرند. یونسکو سال ٢٠٠٣ را بنام زردشت پیامبر آریایی های فارسی زبان از تاجيکستان شناختند واز عموم دانشمندان کشور های جهان دعوت نمودند تا در کنفرانس بين المللی زردشت حصه بگيرند. داکتر رکن الدین همایون فرخ، نويسنده ایرانی در اثر تحقیقاتی خویش بنام " هشت هزار سال شعر ایرانی " چنین تذکر ميدهد: " موضوع تعيین زمان ومکان پیدایش اوستا ویا بخش اصلی آن با مسُله زادگاه وتاریخ ظهور زردشت ومعتقدات وتصورات دینی قبایل آریایی زبان وما قبل آن پیوستگی نزدیک دارد .در موضوع پیدایش اوستا نظر های گوناگون اظهار میکنند. اخیرا ً این نظر که اثر مزبور در مشرق ایران وآسیای میانه وخراسان بزرگ پدید آمد ، بیش از پیش قوت گرفته وراسختر گشته است. در روایات پارسیان ظهور زردشت را سرزمین باکتریا وباختر (بلخ) می دانند وبیشتر اماکن مقدس زردشتیان را در نواحی مشرق ایران قرار میدهند. "
    سوال: استاد آهنگ، به نظر شما دولت تاجکستان نباید افتخار هموطن بودن را با حضرت زردشت میداشت؟جواب: جای بسیار تعجب است، زيرا تاجيکستان، ازبيکستان و ترکمنستان، مناطقی میباشند که از جانب روسها در دوره ُ زمامداری مارشال استالین به اين اسامی موسوم گرديده اند؛ پس درست نيست زردشت را فقط مربوط به منطقه ای دانست که با اين اسم چندان قدامت تاريخی ِ ندارد و از فلات ايران باستان هيچ اسمی به ميان نياورد. درد آور تر اينکه، یکنفر از اهالی بلخ یا از خراسان بزرگ و يا از فلات ایران باستان لب به اعتراض نگشود که زردشت فرزند بلخ واز آريایی های سرزمین فلات ایران باستان می باشد نه از تاجيکستان امروزی نام نهاد روسها. معلوم می شود که هنوز هم محمد گل مهمند در سرزمين زردشت و گشتاسب حکمروايی دارد که کسی جراُت اعتراض را هنوز که هنوز است در مقابل دروغ بافی های تاريخی ندارد، يا اينکه ما از هويت خود بيخبريم!؟ زردشت قبل از ابراهیم می زيسته و اولین انسان فرهیخته ای می باشد که بالای خدایان خط بطلان می کشد ومیگوید خداوند یکتا و یگانه است. صدای زردشت از بلخ بلند میشود.دانشمندان قدامت زردشت را بر ابراهیم تذکر میدهند. سعدی هم در مورد شعری دارد که چنین است:
    شنیدم که یک هفته ابن السبیل***نیامدبه مهمان سرای خلیل
    زفرخنده خویی نخوردی پگاه***مگر بينوایی درآيد ز راه
    برون رفت وهر جانبی بنگرید***به اطراف وادی نگه کرد ودید
    به تنها یکی در بیابان چو بید***سرو مویش از گرد پيری سپید
    به دلداریش مرحبای بگفت***برسم کریمان صلايی بگفت
    که ای چشمهای مرا مردمک***یکی مردمی کن به نان و نمک
    نعم گفت وبر جست وبرداشت گام***که دانست خلقش علیه اسلام
    رقيبان مهمانسرای خلیل***به عزت نشاندند پیر ذلیل
    بفرمود وترتیب کردند خوان***نشستند برهر طرف همگنان
    چو بسم الله آغاز کردند جمع***نیامد زپیرش حدیثی به سمع
    چنین گفتش ای پیری دیرینه روز***چو پیران نمی بینمت صدق وسوز
    نه شرط است وقتیکه روزی خوری***که نام خداوند روزی بری
    بگفتا نگیرم طریقی بدست***که نشنیدم از پیر آذر پرست
    بدانست پیغمبر نیک فال***که گبر است پیر تبه بوده حال
    بخواری براندش چو بیگانه دید***که منکر بود پیش پاکان پلید
    سروش آمد از کردگار جلیل***به هیبت ملامت کنان کای خليل
    منش داده صد سال روزی وجان***تو را نفرت آمد ازاو یک زمان
    گرو میبرد پیش آتش سجود***تو واپس چراميبری دست جود
    گره بر سر بند احسان مزن***که این زرق وشید است و آن مکر وفن
    سوال: آهنگ صاحب، تاریخ زردشت را شما ازکدام وقت میدانید و آنها بکدام زبان حرف میزدند؟جواب: نظر به تحقیقات دانشمندان امروزی، قسمی که تذکر دادم، زردشت قبل از ابراهیم ميزيست. گاتها از زردشت میباشد. لذا زبان ساکنان آریایی فرق زیادی با هم نداشته و اینکه امروز از هم دور افتاده اند عوامل بسیار زیاد دارد که مربوط زبانشناسان میباشد. اما شباهت زبانهای آريايی را می توان در کلماتی مانند پدر، مادر، برادر، خواهر و غيره مشاهده کرد. آریایی های غرب مثل انگلیسها که برادر، مادر، فادر میگویند؛ پشتونها پلار، مور، خور، ورور می گويند. اينها نشان میدهند که زبانهای آریایی از يک ريشه می باشند. البته اقوام درانی مانند اقوام مغول که در جوار آریایی ها زيسته اند، به مرور زمان زبانشان به فارسی يا پشتو تغيير کرده است. درین مورد زبانشناسان و مورخین هند اسناد معتبری در دسترس قرار داده اند. بطور مثال جواهر لعل نهرو در اثر دو جلدی خویش بنام " کشف هند " توضیحات ِ مفصل داده است.زمانی يک مورخ و محقق هندی در تالار ليسه ُ حبيبيه کنفرانسی اجرا کرد؛ پروفيسور علی محمد زهما ترجمانی کنفرانس را به عهده داشت؛ در اين کنفرانس، مورخ هندی، سرزمین های قندهار تا کابل را، با اسناد تاريخی، جزو نیم قاره هند قلمداد کرد. اروپاييان پس از وارد شدن در سرزمين هند، برای منفعت خود، ناحق اصطلاح " هندواروپايی " را بکار بردند، درحالیکه هخامنشی ها دروازه یونان را دق الباب کردند، مصر را فتح نمودند و یهود را از چنگ بخت نصر نجات دادند که تورات به وضاحت از اين رويداد ها یاد کرده است. محققین غربی بخاطر لقمه چرب خویش وبه خاطر هم نژادی خویش هند واروپایی وزبانهای هند واروپایی را شعار دادند.
    سوال: چرا در زبان فارسی دری کلمات عربی دیده میشود؟ جواب: عربها در دوره خلافت خلیفه دوم قسمت بزرگ فلات ایران را تصرف وقسمت دیگر آنرا در عهد خلیفه سوم اشغال کردند . اکثر مردم از دست ظلم وستم حاکمان خويش به اسلام رو آوردند. شعار های که از جانب عمال اسلامی خاصتا ً از جانب اصحاب پیامبراسلام داده میشد، مورد قبول مردم واقع شده و اسلام می آوردند. کسانیکه اسلام را نمی پذيرفتند بايد جزیه میدادند، بنابرآن تعداد کثيری از زردشتيان به هند فرار نمودند.آنانیکه مسلمان می شدند میبایست که فرایض اسلامی را انجام می دادند. این فرایض بزبان عربی بود، بنا ً کلمات ِ مانند نماز، روزه، حج، عید، برات،وضو و صد ها کلمه ُ ديگر داخل زبان فارسی گردید.به مرور زمان همان کلمات عربی را که به عقیده ُ دانشمندان دارای موسیقی مناسب بودند، الف ولام آنرا برداشته مفرس کردند و مورد استفاده قرار دادند. امروز میتوان گفت که شصت فیصد زبان فارسی دری، عربی ِ مفرس میباشد. ناگفته نبايد گذاشت که اين کلمات به پسند دانشمندان فارسی زبان داخل زبان گرديده اند و نه به زور وجبر.همچنان از زبانهای ديگر مانند انگلیسی، ترکی، روسی وحتی اردو نيز کلمات ِ مانند، خان، آقا، بلديه، چاينک، بايسکل وغیره داخل زبان فارسی گرديده اند.
    سوال: استاد آهنگ، چرا اختلافات نظر بالای زبان فارسی دری بوجود آمده است؟جواب: اين بحث بی اساس و غير علمی توسط يک عده اشخاص غير وارد در زبان، برتری طلب و تفرقه انداز دامن زده شده است؛ امروز هم متا ُسفانه توسط دولت افغانستان با کمال بی حيايی و بی مسوليتی در مقابل زبان و فارسی زبانان دامن زده می شود. در حاليکه هر طفل دبستانی می داند که هيچ فرقی ميان فارسی، فارسی دری و دری وجود ندارد. آيا وقتی شما که باشنده ُ افغانستانيد شعر رودکی يا حافظ را می خوانيد، حس می کنيد که با يک زبان ديگری مواجه هستيد؟ آيا ما فرهنگ عميد، داکتر معين و دهخدا را برای زبان خود استفاده نمی کنيم؟ آيا ما برای خواندن آنهمه کتاب که از ايران وارد می شد، رفتيم و زبان ديگری را آموختيم؟ پس به روشنی می بينيم که يکعده آدم های نفهم فقط به ريش خود می خندند و بس. يگانه تفاوت در لهجه ها و بعضی اصطلاحات محلی وجود دارد که اين خصوصيت در تمام زبانها موجود است. اگر از دروغ بافی و جعل کردن تاريخ بگذرند، تاریخ کشور ما بسیار روشن است. در صفحه ٣٩ تمدن ایران، اثر چند تن از خاورشناسان، ترجمه داکتر عيسی بهنام چنین آمده است:" رضا شاه موسس سلسله ُ پهلوی که بگذشته ُ پر افتخار ایران توجه بسیار داشت، کمی پس از رسیدن به سلطنت تصمیم گرفت که کشور اوکه تا آنزمان به زبانهای خارجی ( پرس ) نامیده میشد، ( ایران )خوانده شود "لذا اين رضا شاه بود که به جهانیان نامه فرستاد تا به جای فارس بعد ازین ایران استعمال شود. يعنی نام تاريخی ِ تمام فلات را بروی يک ايالت فارس گذاشت.
    سوال: استاد محترم، قسمیکه شما فرمودید، افتخارات آریایی ها را شهنشاه ایران با دادن تغییر نام مربوط به خطه ُ خود ساخت . آيا دانشمندان ودولتمردان افغانستان در رابطه کدام اعتراضی نکردند که ایران نام مشترک تاریخی ما است و مربوط به تمام فلات است؟جواب: وقتیکه نامه ُ رضا شاه به دولت افغانستان رسید، میر غلام محمد غبار و اعظمی به نمایندگی از مردم افغانستان خاصتا ً روشنفکران، به وزارت خارجه رفتند و اعتراض خود را به سردار محمد نعیم خان وزیر خارجه سپردند. در آن اعتراض نامه آمده بود که ایران نام مشترک تاریخی همه ُ ما میباشد و رضا شاه حق ندارد نام (ایران) را بالای کشور خویش بگذارد. اما سردار محمد نعیم خان به اعتراض ِ بجای ِ آنها اعتنا نکرد و بر خلاف به تمام ادارات مکتوب متحد المال صادر کرد که منبعد بجای فارس (ایران) نوشته شود. این موضوع را مرحوم داکتر جاوید از زبان مرحوم استاد عبدالحی حبیبی در مجله خراسان نشر نمود.پان ایرانیست های ایران اعلامیه ُ پخش کردند و نوشته بودند که می خواهند همه کشور های مستقل فلات ایران را دوباره جز ایران نمایند، به اين معنی که تمام فلات جز ايران امروزی بوده و دوباره بايد به ايران (فارس) ملحق گردند. میر غلام محمد غبار در جریده ُ وطن به پاسخ آنها نوشت که از جمله کشور های مستقل فلات ایران یک کشور آن افغنستان است که هفت ولایت دارد؛ یک ولایت آن هرات میباشد که سیزده بار با شما (فارس) داخل جنگ بوده وهفت مرتبه شما را شکست داده است . . .
    سوال: استاد محترم، چرا و روی کدام دلیل سردار محمد نعیم خان به اعتراض دانشمندان کشور ما توجه نکرد و به حفظ افتخارات تاریخی ملت ما اهمیت نداد؟جواب: این قصه سر دراز دارد و به یک دو صفحه نمیتوان آنرا تذکر داد. سردار محمد نعیم خان نظر به تيوری ِ برتری طلبی که از آن در مقابل ديگر اقوام استفاده می کرد، دانسته و عمدا ً میخواست افتخارات دیرینه ُ کشور ما را بکلی از بین ببرد. وقتی به تاريخ نظر مکنيم، می بينيم که اکثر شاهان و امپراطوران اين سرزمين از شرق فلات ایران بوده و نه از غرب آن. زبان فارسی دری زبان همه باشندگان فلات ایران میباشد. فرزندان اصیل آریایی يعنی صفاری ها و سامانی ها که از شرق فلات ایران برخاسته بودند، بر تمام اقوام آریایی فلات حکومت می کردند. اينها با نبشته ُ گاتهای زردشت و اوستا، فارسی پهلوی اشکانی وساسانی و لغات اسلامی عربی که شامل زبان مردم فلات شده بود با هم یکجا نموده و زبان فارسی دری را به وجود آوردند.
    سوال: محترم آهنگ صاحب، در کدام دوره زبان فارسی دری بيشتر گسترش یافت؟جواب: پس از دوره صفاری ها يعنی در دوره سامانی ها زبان فارسی دری در سرتاسر فلات ایران گسترش یافت.پس از سقوط دولت فارسی زبانان سامانی وبوجود آمدن دولت غزنویان که ترک نژاد بودند زبان فارسی دری در فلات ایران بیشتر اوج گرفت وشاهکار های بوجود آورد. دوره غزنویان، بویژه دوران سلطان محمود را بايد اوج عظمت فارسی دری دانست.پس از دوره غزنويان و رویکار آمدن سلجوقیان، ترکها زبان فارسی را بجای زبان خود تا روم شرقی وبلغاریا بردند .زبان فارسی دری بحیث زبان دوم اسلامی از هند تا یونان رايج بود. پس از سلجوقیان وخوارزمشاهیان وپس از اولاده چنگیزخان و امیر تیمور بار دیگر زبان فارسی دری در هرات رونق يافت واز آنجا دوباره به هند رسيد و زبان رسمی نیم قاره هند گردید. در همين زمان بود که سبک هندی در شعر فارسی به وجود آمد و ديری نگذشت که به اوج رسيد.حتی پس از قتل نادر افشار و فروپاشی فلات ايران، زبان فارسی دری، زبان رسمی ایران، افغاستان، هند، ماورالنهر وترکیه بود.در کتاب فرهنگ جهانگيری، پس از چند گویش فارسی آمده است که: " پارسی زبانی را گویند که در بلاد پارس که دارالملک آن استخر است، مردمان بدان سخن کنند واستخر اول شهریست که کیومرث بنا کرده ودر عهد پیشدادیان به غايت آبادانی رسیده است. و در باره زبان دری آمده: گروهی دری را به فصیح تعبیر نموده اند وگفته اند هر لغتی که در آن نقصان نبود دری باشد مثلآ از اشکم وشکم ، برو ورو،بگو وگو.اشکم و برو وبگو دری باشد و دیگر ها نه. بعضی گفته اند که دری لغتی باشد که سکان چند شهر بدان تنطق نمایند. وآن شهر های بلخ بامی، مرو شه جهان و بخارا بود ودر کتابی دیده ام که دری لغت مردم بدخشان است وفرقه آورده اند، که زبانی راکه مردمان درگاه بدان متکلم شده اند دری نامند، وقایل حدیث ( انا افصح العرب علیه الصلوات والسلام) فرموده که لسان اهل جنت عربی و فارسی دری و بنظرآمده که ملایکه آسمان چهارم بزبان دری تکلم میکنند واکثر ارباب علم وتحقیق برانند که بهشت بر آسمان چهارم واقع است وبدین تقریر می باید که زبان اهل بهشت دری باشد. " اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته های پهلوی، صفحه ٢٠، داکتر رحیم عفيفی.
    سوال: محترم اهنگ صاحب، درانی ها را میگویند که سلیمانی هستند؛ سلیما نی کدام قوم است؟ وهمنچنان راجع به پشتون ها وزبان پشتو معلومات بدهید.جواب: مرحوم داکتر جاوید در اثر خویش به نام " اوستا " با استناد به یک فرمان ویا لوحه سنگ که خود آنرا ملاحظه وخط آنرا مطالعه کرده است، سليمانی بودن پشتونها را نوشته است. چونکه کتاب " اوستا " را همين لحظه در دسترس ندارم معذورم داريد. اما زبان پشتو از زبانهای آریایی است. جواهر لعل نهرو با استناد به نوشته های مورخین هندی چنین مینویسد:" زبانهای جدید هند که از زبانهای سانسيکریت منشعب شده اند از جمله زبانهای هند وآریایی می باشند عبارت اند از اردو، بنگالی، گجراتی، اوریا، اسامی، راجستانی، پنجابی، سندی، پشتو، کشمیری و زبانهای دراویدی عبارتند از تامیل، تلگو، کنارسی، مالا یا لام میباشدکه سرتاسر هند را در بر میگیرند. " (صفحه ٢٨٣ ج ا کشف هند)وبار دیگر در صفحه ٢٨٤ تکرار میکند: " زبان پشتو که یکی از زبانهای هند وآریاییست واز سانسيکریت مشتق شده است ودر نواحی مرزی شمال غربی هند و افغانستان رواج دارد. این زبان پیش از سایر زبانهای دیگر هند زیر نفوذ زبان فارسی قرار گرفته است. "بار دیگر نهرو در صفحه ٣٩٥ ج ا اثر " کشف هند " مینویسد: " هجوم محمود غزنوی به هند مسلما ً هجوم خارجی ترکها بوده و نتیجه اش آن شد که ایالت پنجاب برای مدتی از هند جدا ماند. افغانهای که در اواخر قرن دوازدهم به هند آمدند وضع دیگری پیدا کردند. اینها از نژاد هند وآریایی قسمتی از هند بوده و جز از هند بشمار میرفت. زبان پشتو اصولآ از زبان سانسيکریت مشتق شده است . . . به عبارت درست افغانها را باید به هندو ـ افغانها نامید. "اینست نظر نهرو در باره اقوام پشتون وآنانیکه پشتون نیستند وزبانشان پشتو شده است. نهرو آنها را از اهالی هند دانسته و زبانشانرا هم از شاخه زبان سانسيکریت آریایی هند می شمارد وعلاوتا ً از قندهار تا کابل را جز نیم قاره هند میداند. طوریکه دیده میشود زمانیکه محمود غزنوی به هند حمله نمود پشتونها مانع عبور قشون محمود بودند.در مورد درانی ها مراجعه بفرماييد به اثر مرحوم داکتر عبدالاحمد جاوید. همچنان در تواریخ پیش از جنگ جهانی اول اکثرا ً پشتونها خود را سلیمانی، گاه هم عرب خوانده اند ونوشته اند که پدر شان پسر خاله خالد ابن ولید بود و در جنگهای اسلام اشتراک میکرد، حضرت پیامبر اسلام او را پتان خطاب کردند . . .همه اقوام در باره اسلاف خود ازین سخنان زیاد گفته اند ولی پس از آمدن مکتب ریاليسم، مورخین بیشتر کوشیده اند که حقایق را بنویسند. کشور ما هنوز هم در دام عقب گرایی وقبيله گرايی بند مانده است، هیچکس حاضر نمیشود که حقایق را بنویسد. اما در ولایت صوبه هند که علم ودانش در حال پیشرفت است، یکی از محققين به اسم قلندر مومند اثری نوشت و " پته خزانه " استاد عبدالحی حبیبی را باطل خواند.
    سوال: استاد محترم، عبدالحی حبیبی اثری مشهور و تاریخی خود (پته خزانه) را نچندان قبل نوشته که او را دانشمندان ریالست باطل خوانده اند. آیا دولت وقت کدام مناسبت با مورخین نداشت که حقیقت مینوشتند؟ جواب: دولت قبيله گرا هنگام احصايه گيری، غير پشتوزبانان را به حساب قوم درج کردند، مثلا ً می نوشتند که چند فيصد تاجيک، چند فيصد هزاره و غيره، اما اقوام پشتون و درانی را که کاملا ً از هم جدا می باشند، تحت نام زبان درج کردند. افتضاح احصايه گيری کوچی ها را قبلا ً تذکر داده ام. چون اعمال دولت بروی تبعيض بود، به اقوام دیگر حقی قایل نبودند، لذا تاريخ های جعلی سرکاری را به خورد مردم می دادند. دولت برعلاوه ُ که در فکر هويت تاريخی ما نبود قسمی که در مسُله ُ نام ايران، اعتراض مير غلام محمد غبار و عکس العمل محمد نعيم خان ديديم، بر خلاف، آنچه هم که مربوط به هويت و فرهنگ ما می شد، بيان کردن حقايق در موردش، از گناه های کبيره محسوب می گرديد که جای نويسنده ُ حقايق در زندان ها بود و وداع با زندگی. امروز باز هم میخواهند که همان اعمال ضد انسانی واسلامی خود را اجرا نمایند و اين را نمی انديشند که حقايق برملا می گردد و جهان نيز در تغيير و تحول است و هر کسی پنج روزی نوبت اوست. در امریکا که تا دیروز یک سیاه پوست حق نداشت در مقابل یک سفید پوست بنشیند، امروز يک سياه پوست از جانب اکثريت سفيد پوستان به حيث ریس جمهور انتخاب می گردد. این بايد درسی باشد برای برتری جویان که استپداد برای همیشه پایدار نمی ماند جز روسياهی آن در تاريخ. اگر همه برادروار وبروی یک هدف به خاطر وحدت ملی دست بدست هم بدهیم ودر مقابل وطنفروشان و برتری جویان به مبارزه برخيزيم، يقينا ً زودتر به هدف خواهيم رسيد.
    افتخار فرهنگی و ثروت معنوی کشور ما استاد آصف آهنگ در اخیر صحبت هایشان کاپی نقشه ای را برایم دادند فرمودند که ادعاها ومناقشاتیکه دولت ها درین خصوص دارند مورد قبول نيست. بنآ نقشه فلات ایران را که خاورشناسان عرضه کرده اند، ضم این نبشته سازيد تا دعوی بین هند وایران هم روشن گردد.
    امان معاشر خبر نگار آزادنوت: ارجمند خواننده: غلطی های که در قسمت اول ودوم مصاحبه های من با جناب آصف آهنگ پیدا شده ویا اینکه در ین قسمت نبشته هایم مشاهده نمودید از اثر کم سوادی ونا بلدی من در کمپیوتر است امید از بزرگواری تان مرا ببخشید من در صدد اصلاح آن هستم

    سخنی با مجید قیام ریس مرکز فرهنگی و خانه مولانا در شهر وانکوور کانادا

    سخنی با مجید قیام ریس مرکز فرهنگی و خانه مولانا در شهر وانکوور کانادا
    مرکز فرهنگی و خانه مولانا در ناحیهء برنابی شهر وانکوور موقعیت داشته که به همت هموطن وطنپرست، ژورنالیست موفق و هنرمند پُر آوازۀ افغانها درین شهر در سال ۲۰۰۷ آغاز فعالیت نموده است. در رابطه سخنانی داریم با آقای مجید قیام رئیس مرکز فرهنگی و خانه مولانا که تقدیم شما ارجمند خواننده می نمائیم.
    سوال: آقای مجید قیام، مقصد از ایجادِ مرکز فرهنگی و خانۀ مولانا چیست؟ جواب: مقصد ازین مرکز آموزش فرهنگ و هنر موسیقی به جوانان، نشست و گرد همایی ها به نیت شناخت و معرفی هموطنان و لذت بردن از کیف هنر موسیقی و غزل است.آقای مجید قیام، در رابطه به حیات فرهنگی تان مختصر معلومات دهید.(تحصیلاتم را در رشتۀ ادبیات به پایه ای اکمال رسانیده کار مطبوعاتی ام را در سال۱۹٨٥ با روزنامه «کابل تایمز» بحیث خبرنگار آغاز نمودم. بعد از سال ۱۹۹۲وضیعت امنیتی را مجاهدین(!) به گونه ای ساختند که حتی قلم از بیان آن عاجز میماند، با همه تحمل توهین و تحقیر ها مدت چهار سال در ان روزنامه کار نمودم و در پهلوی ان با روز نامهء (دریځ) همکاری داشتم. با حسرت فروان پس از آغاز و شدت گرفتن جنگهای خانمان سوز همه ذخایر ملی و کانون های فرهنگی و هنری در وطن ما کاملاْ از بین رفت و یا زیان فروان و جبران ناپذیری را متحمل گردید بخصوص در دورۀ سیاه طالبان و برادران(!) طالبی گروهی عظیمی از هنرمندان با وجود دشواری ها و نابسامانی ها در داخل کشور میزیستند . این مشعل افروزان مجبور گروه گروه و دسته دسته راه دیار غربت و آواره گی را در پیش گرفتند و با هر چه هنر ساز و آوازیکه داشتند بریدند و من هم در ردیف آن تبعیدیانی هستم که که در سال ۱۹۹۶ بعد از انکه تمام الات موسیقی من مثل هارمونیه، طبله، ستار، رباب کامره های فلمبرداری و عکاسی ام توسط گروهی مجهول طالب شکستانده و نابود شد قرار گرفته در شهر بیشکیک قرغزستان مهاجر شدم.سوال: در قرغزستان چگونه به فعالین مطبوعاتی و هنری تان آغاز و ادامه دادید؟ جواب: در قرغزستان بمنظور ادامه کارهای مطبوعاتی خود با یکی از انستیتوتها بنامInstitute for war and peace reporting اغاز نموده بیاد دارم درسال ۲۰۰۱ از طرف آن انستیتوت سیمینار پنج روزه به اشتراک ژورنالیستان پنج کشور آسیای میانهءقزاقستان، قرغزستان، ازبیکستان، تاجکستان و افغانستان در شهر بیشکیک برگزار شده بود اشتراک نموده خوشبختانه نماینده گی ژورنالستان افغانی را عهده داشتم که بعد از بررسی فعالیت های ژورنالیستیکی و تاریخچهء ژورنالیزم افتخار مقام اول را برای من به نمایده گی از ژورنالیستان افغانی داده تحایف نقدی و جنسی برایم اهداء نمودند. همچنان وظیفۀ رئیس فعالیت های مطبوعاتی بنیاد ژورنالیستان افغان در آسیای میانه را در آنوقت به عهده گرفتم.خبرنگار: آقای قیام، از بخش فعالیت های هنر موسیقی خود فصه کنید قیام : انسان و موسیقی هر دو با هم یکجا پا به جهان گذاشته است، بنده از همان روز های طفولیت علاقه به این هنر والا داشتم بعد از صنف ششم مکتب نواختن طبله را به رهنمایی مرحوم اسدالله سرشاری آغاز نموده و نواختن رباب و هارمونیه را نزد برادر محترم خود انجینیر صاحب صدیق قیام فرا میگرفتم . در سالهای ۸۰ دولت واقعاً در عرصه های هنر موسیقی و هنر های دیگر توجه زیاد داشت. کورس های آموزش موسیقی کلاسیک هنری با همکاری کشور دوست هندوستان افتتاح شد که در آن استادان هند آموزش میدادند. در آن وقت نزد استاد عرفان محمد خان که خود سرود نواز چهره دست هند بودند یاد شان گرامی باد من نواختن ستار و تکنیک انرا فرا گرفتم) سوال: استاد قیام، در افغانستان عضو کدام گروه هنری بودید؟من یکی از بنیان گذاران گروه هنری ((باران)) هستم که در آن وقت فرهاد جان دریا، منیر جان رحمتی، انجنیر حسین رنجبر، و انجنیر سمیع رنجبر با هم یکجا گروه هنری (باران) را افتتاح و فعالیت هنری در رادیو تلویزیون افغانستان داشتیم و بعضی از آن پارچه ها هنوز هم شاید در آرشیف رادیو تلویزیون باقی مانده باشد، رفته رفته هنرمندان جوان شامل این گروپ شدند که متاسفانه بعد از مدتی از هم پاشیدند .سوال: در شهر بیشکیک شما فعالیت هنری داشتید؟جواب: وقتیکه وطن عزیز خود را ترک و در شهر بیشکیک مهاجر شدم با پیدا کردن چند آلهء موسیقی به نیت حفظ و نگهداشت هنر موسیقی و تقاضای هموطنان فرهنگی بخصوص محترم عنایت الله شهرانی که مسوولیت انجمن افغانها را داشتند و علاقمندان موسیقی، کورس هنر موسیقی را در آن شهر ایجاد نمودم، فرزندان افغان در ان شهر نواختن رباب ، طبله و هارمونیه را بشکل علمی و تخنیکی فرا گرفته از علم موسیقی بهره کافی بردند.سوال: در کشور کانادا از کدام وقت و چگونه مصروف تدریس هنر موسیقی شدید؟جواب: پس از آنکه از قرغزستان به کشور کانادا آمدیم مدت یکسال در شهر اتاوا در مکتب (امید افغان) برای شاگردان نواختن هارمونیه و طبله را تدریس می نمودم شاگردان با علاقه زیاد فرا میگرفتند. امروز در مر کز فرهنگی و خانهء مولانا در شهر وانکوور کانادا به اثر تقاضا های هنر دوستان و فرهنگیان کورسهای آموزش موسیقی را داریم که درآن فرزندان افغانی و غیر افغانی مصروف آموختن هارمونیه، طبله، ستار و هنر موسیقی هستند. در مرکز فرهنگی و خانه مولانا به اشتراک هنردوستان و علاقمندان غزل خوانی در هر پانزده روز یک شب نشینی همراه با غزل و موسیقی داریم که ورود علاقمندان در آن آزاد است.
    خبرنگار: آقای مجید جان قیام، اگر کدام پیام به هموطنان ما داشته باشید بفرمائید بگوئید.مجید قیام: (درین شهر جمیعتی بزرگی افغانی موجود بوده و فرهنگیان در ساحهء خود دور از همدگر فعالیت دارند مثلاً ادارۀ مجله وزین نشریهء «زن» یگانه نشریهء زنان در شهر وانکوور به همت و مصرف شخصی فامیل فرهنگی نورزی صاحب نشر میشود و یا همسان ان اگر ما فرهنگیان بدون در نظر داشت وابستگی مذهبی قومی و سیاسی گرد هم آئیم میتوانیم تاریخ و فرهنگ و هنر خود را حفظ و انتقال به نسل های بعدی نمائیم در غیر آن در آیندۀ نه چندان دور فرزندان ما ثروت پارینه فرهنگی و تاریخی ما را فراموش خواهند کرد.محترم مجید جان قیام هنرمند فرهیخته با خدمت گذاری اش مستحق ارجگذاری است. شاگردان کورسهای هنر موسیقی را در شبنشینی مشاهده نمودم انها نتنها هنر موسیقی میاموزند انها اداب و احترام و اخلاق به صفت افغانی می آموزند آنها سخن بیجا بزبان نمی آورند و هر لحظه با تعظیم و احترام بر مهمانان چای تعارف مینمایند و خوش آمدید میگویند. خانۀ مولانا مکان لطف، محبت و مهربانی و مشعل آن روشن است. امان معاشر خبرنگار ازاد

    شگوفه های احساس

    شگوفه های احساس
    مجموعه شعری محمد اسحق ثنا(شگوفه های احساس)حاوی ٢٦ قطعه شعر از چاپ برآمد.سروده های این اثر تصویری از عشق وحقایق است که زیبا در ذهن ان نقش بسته وروی کاغذ آمده است.(دلدارپر از عشوه و تمکین شده امروز***شاداب تر از ناله ونسرین شده امروزاز هجر تو ای خسرو خوبان به کی گویم***عشاق تو از غصه به بالین شده امروز) ( ثنا) مولف در سخنی با دوستان تذکرداده (اشعارمن بیانگر ناله های گره بسته در گلوی من بوده ...) سرآینده مخلصانه ودلنشین با نازک خیالی های آهینه ساخته که در آن روی حادثه اجتماعی زمان را با عشق توان دید.درین اثر شاعر با صبر واستقامت پیوند عشق روان بدلها می بندد. من با مطالعه چندین مراتب شگوفه های احساس موازین ومعیارهای کلاسیک فارسی قدیم را دیدم که شاعرانه در ان از عشق آغاز با صلح ودوستی انجامیده است.(در گردش زمان ادب است مهر درخشان***هر بیت وغزل خوشه پروین شده امروز کردی سخن آغاز بنام لب لعلش***حرف تو( ثنا) پخته وشیرین شده امروز) آخرین حلقه عارف وآرسته حیدری وجودی در دیباچه شگوفه های احساس نبشته است.(جناب محمد اسحق ثنا را از سی وشش سال بدینسو می شناسم او انسانی است فروتن وبر خوردش با آشنایان محبت آمیز ومهر انگیز، به نیت ادای حق آشنایی دیرینه برنگ استحساس رباعی زیرین پیشکش میشود...اسحاق ثنا که شاعر با درد استاز هجر دیار ویار رنگش زرد استامروز گواه حال آشفته ای اواشک گرم وشکست آه سرد است) حیدری وجودیمجموعه شگوفه های احساس بعد ازمجموعه های! ناله های شب، درد ها وسوزها،درانتظار سحر،یادی وطن،زیبا وطن وبرگهای سبز چاپ و به دسترس علاقمندان قرار گرفته است.از خداوند متعال ارزو ميکنم تا این مشعل افروز فرهیخته مارا عمر دراز اعطا فرمایند .
    امان معاشر

    maandag 23 maart 2009

    گزارش تجلیل از نوروز باستانی در شهر هامبورگ

    گزارش تجلیل از نوروز باستانی در شهر هامبورگ
    از جشن نوروزی به تاریخ اول حمل ۱۳۸۸ از جانب انجمن تورکستان بیرلیگی به فرخوانی فدراسیون فرهنگی تورکان افغانستان در شهر هامبورگ کشور آلمان فدرال با برگزاری محفل با شکوه تجلیل گردید.
    درین محفل که در یکی از رستورانت های مجلل شهرهامبورگ بنام " تالار گلها" تدارک دیده شده بود، صدها تن از هموطنان ما اعم از زنان، اطفال و مردان از ممالک مختلف اروپائی با شور و شعف چشمگیر اشتراک نمودند.
    محفل به گردانندگی محترم حمید قاریزاده ساعت هفت شام با قرائت آیاتی چند از کلام الله مجید توسط محترم قاری رحمت الله و دعای یاش الوغلر به خاطر خیر وسعادت مملکت توسط محترم قاری عبدالرحمن آغاز گریده و محترم داکتر صمد احد رئیس انجمن تورکستان بیرلیگی پیام خوش آمدید انجمن را قرائت نمودند.
    بعداً محترم داکترهمت فاریابی رئیس فدراسیون فرهنگی تورکان افغانستان به نمایندگی از اعضا و هواداران ففتا و همچنان از نام واحد های کشوری فدراسیون در اروپا، امریکا و کانادا، اشتراک کنندگان جشن نوروزی را با حلول سال نو تبریک گفته و خواستار وحدت و یکپارچگی هموطنان مهاجر گردیدند.
    سپس داکتر عبدالمنان تاشقین مسئول شعبه فرهنگی ففتا و نماینده فدراسیون فرهنگی تورکان افغانستان در جرمنی رشته سخن را بدست گرفته، در مورد پیشینه تاریخی و فلسفه بوجود آمدن نوروز باستانی سخنرانی نموده ومحفل وارد پروگرام های سرگرمی نوروزی گردید.
    درین عید نوروزی که مهمانان مختلف از لحاظ زبانی در آن شرکت ورزیده بودند، به خاطر ایجاد فضای گرمتر در مجلس، از موزیک و خوانندگان تورک و تاجیک دعوت بعمل آمده بود. و محفل با کنسرت هنرمندان جوان و با استعداد آغاز گردید.
    بخش بعدی برنامه جشن نوروزی عبارت از پهلوانی اوزبیکی بود که پهلوانان به رسم و قواعد پهلوانی تورکستان زمین یکی پی دیگری وارد عرصه گردیده و تبق چلنج میدان را بر میداشتند و با گرفتن دعای یاش الوغلر وارد میدان نبرد با حریف خود میگردیدند.درین مسابقه جذاب وطنی، جوایز آن نیز طبق رسوم و عنعنات تورک های افغانستان، چپن های ابریشمی اوزبیکی و تورکمنی تدارک دیده شده بود که توسط آقسقالان به شانه های پهلوانان برنده پوشانیده میشد.به این اساس سه چپن اولی توسط بزرگان مجلس هریک محترم رئیس آق مراد بای، محترم قاری عبدالرحمن و محترم دکتور قمرالدین مصلح به شانه پهلوانان برنده پوشانیده شد.
    بازی کاراته بخش دیگری از برنامه های محفل بود که توسط کاراته بازان جوان تحت رهنمائی مربی ایشان به شکل بسیار جالب و دیدنی به حضور اشتراک کنندگان به نمایش گذاشته شد که با کف زدن ها استقبال گردید.
    لاتری و تخم جنگی که از جمله ملزمات جشن نوروزی شمرده میشود، نیز شامل آجندای تجلیل از مراسم نوروزی گردیده بود که اشتراک کنندگان با علاقمندی خاص وطنی به آن سهم گرفته و صد ها تخم رنگه در آن مورد کاربرد ومهارت تخم بازی قرار گرفت وهمچنان جوایز گوناگون در آزمایش بخت و طالع یعنی لاتری تهیه گردیده بود که به گرمی فضای جشن افزود نمود.
    پاسخ چیست؟ آزمایش ذهنی ویا مسابقه ذهنی بخش بسیار مهم فرهنگی آجندای محفل را تشکیل میداد که به ابتکار فدراسیون فرهنگی تورکان افغانستان براه انداخته شد. درین آزمایش ذهنی ۳۵ سوال از تاریخ، جغرافیه، زبان و هویت فرهنگی تورکان افغانستان توسط دکتورعبدالمنان تاشقین تهیه گردیده بود که حاضرین مجلس اعم از کلان سالان، جوانان و خوردسالان با علاقمندی خاص به آن شرکت نموده و جواب ها ارایه نمودند. درین بخش برنامه علاوه بر دیگر تحایف، بیست جلد کتاب به زبان اوزبیکی و پنج جلد کتاب به زبان فارسی از نویسندگان تورک افغانستانی در عرصه زبان و ادبیات نظیر خانم عزیزه عنایت، محترم سید احمد شاه دولتی فاریابی، خانم شفیقه یارقین، محترم عالم لبیب، محترم عالم کوهکن، حلیم یارقین، محترم صالح محمد حساس، نورالله آلتای، محترم تاشقین بهائی، محترم اسدالله ولوالجی، محترم نورالله تالقانی، محترم غلام سخی وکیل زاده و دیگران به شکل جوایز به اشتراک کنندگان توضیح گردید.
    در این شب همچنان غذا های رنگارنگ وطنی برای مهمانان توزیع گردید.محفل نوروزی ساعت سه بجه شب با توزیع تحایف نوروزی به پایان رسید.
    همکار خبری ففتا از هامبورگ

    woensdag 18 maart 2009

    روضه شریف ده گی تاش یازمه لر قیته قویلدی

    روضه شریف ده گی تاش یازمه لر قیته قویلدی
    بوندن بیرنیچه کون آلدین بلخ ولایتی حاکم لیگی تمانیدن نامعلوم سبب لر باعث آلیب تشلنگن تاش یازمه لر کیچه قیته اوز جایگه تیکلندی. اوشبو تاش یازمه لرده حضرت علی (رض) مزاری نینگ تاریخی و اوشبو زیارتگاه نینگ قورلیشی و قیته قورلیشی تاریخی یازیلگن ایدی.
    جنرال عبدالرشید دوستم گه طرفدار شخص لر ایسه روضه مبارک ده گی تاش یازمه لرده جنرال دوستم نینگ بجرگن فعالیت لری و اوزبیک لرنی روضه شریف اوچون قیلگن خذمت لرینی یوققه چیقاریش اوچون بوندی ایش عملگه اشرلگن لیگی گه ایشانیشه دی.
    بلخ ولایتی رسمی لریدن حاضرگه چه هیچ کیم بو کتیبه لرنی بوزیش مسولیتنی اوز بوینیگه آلمه گن اما بلخ ولایتی والی سی عطا محمد نور بو فقط گینه بیر توشنموچیلیک بولگن لیگی نی قید ایتگن ایدی.
    افغانستان شمالیده گی فرهنگی کیشی لر و جنرال عبدالرشید دوستم گه طرفدار شخص لرنی جدی عکس العمل لری سبب لی بلخ ولایتی حاکم لیگی نوروز کیرب کیلمسدن الدین بو تاش یازمه لرنی قیته اوز جایگه قویشگه مجبور بولیشدی.
    اما بوندن بیرنیچه کون آلدین سندرلیب ایندی ینگی قوریلگن تاش یازمه لرده گی اینگ اساسی اوزگریش تاش یازمه لرنینگ باشیده جنرال عبدالرشید دوستم و عطامحمد نور جنابلری نینگ صورت لرینی هم ییر آلگن لیگی دیر.
    روضه شریف زیارتیگه کیلگن انسانلرنی اینگ کوپ دقتلرینی جلب ایته یاتگان تمان هم بو گون منه شو تاش یازمه لرنینگ قیته اوز جایگه قویلیشی ایدی.
    کوپلب مزار شریف ده گی اهالی نیمه اوچون بوندن بیرنیچه کون آلدین اوزیدن اوزی غایب بولیب قالگن تاش یازمه لر بو گون ییرته لب بیرده نیگه باشقه کورنیش بیلن تاپلگن لیگی باره سیده بیر بیرلریگه سوال بیرشردی.
    ففتا نی دوست لری مزارشریف دن

    vrijdag 13 maart 2009

    پنهان سازی آثار معماری دوران تیموریان

    هفته نامه بیلگی
    پنهان سازی آثار معماری دوران تیموریان


    درجهت پنهانسازی تاریخ اثرمعماری بی همتای تیموریان در آرامگاه خلیفه چهارم دین اسلام حضرت علی ابن ابی طالب در مزارشریف تلاش میشود.
    مقبره حضرت علی (ک) از آثار اساسی معماری تیموریان درافغانستان به شمارمیرود. همین اثر تاریخی مسبب اعمار شهر مزارشریف درشمال افغانستان شده است. این اثر بعدها بوسیله حاکمان افغانستان و بازماندگان تیموریان دوباره تعمیر گردیده است.مقبره حضرت علی آخرین بار در سال ۱۳۷۵براساس سعی و تلاش فرهنگ دوستانه جنرال عبدالرشید دوستم بصورت کل از نو اعمارگردید. در بازسازی و تعمیر روضه صدها معمار، رسام، ایجادگران میناتور، شاعران، کارگران و پیشه وران مختلف دست بهم داده، این اثر تاریخی بازمانده تیموریان را سراپا از نو اعمارکردند. همه ی مناظر آثار میناتوری داخلی و بیرونی بنا مربوط به اعمارمجدد جنرال دوستم میباشد. درلوحه ی بوزن ۱۵ کیلوگرام طلا کلمه طیبه حک گردیده، در دروازه درونی روضه آویخته شده بود. این اثر به فرمایش جنرال دوستم درعربستان سعودی ساخته شده و تصویرحاضرمربوط همان روز نصب این لوحه است. بخاطر تفریح وطنداران مزارشریف، در پارک روضه دهها فواره آب اعمارگردیده و چوکیها گذاشته شده بود. درسال ۱۳۷۴ جهت درس و تعلیم جوانان کتابخانه ی بزرگی نیز تعمیر شده بود. همه ی این فعالیتها به روی سه سنگ بزرگی، کی در مقابل دروازه جنوبی روضه گذاشته شده بود، به زبانهای اوزبیکی، فارسی وانگلیسی حک گردیده بود. قبل ازدو روز سنگهای مذکور را ازجایش ربودند. با آنکه درکتیبه های متذکره علاوه برقید تاریخ تعمیرمجدد مقبره حضرت علی، ازچگونگی کمک باشندگان مزارشریف نیز یادآوری شده بود. به عقیده ی بعضی ناظران، بخاطرحک بودن اسم جنرال عبدالرشید دوستم در کتیبه های مذکور، این کتیبه ها بوسیله ی رقیب سابقش عطا محمد نور تخریب شده است.
    درافغانستان طالبان غدارترین و فرهنگستیزترین گروه بشمارمیرفتند. آنها دردوره استیلای شان بدون دست اندازی به این کتیبه ها، در یک فرد شعراستاد محمد عالم لبیب کی در دیوار شمالی روضه نگارش یافه بود، تنها اسم " دوستم " راتخریب کرده بودند.پس ازسقوط طالبان این نقیصه چندباربه زبان آورده شد. اماکسی به آن توجه نکرد. تاهنوز نیز نقصان همین کلمه وجود دارد. اما عطا محمد نور والی ولایت بلخ بحیث ممثل نظام دموکراسی کنونی و درشمال مملکت مشهور به خادم حکومت، هزاران بار بدترازطالبان به فرهنگستیزی وتاریخستیزی دست زده است. امسال در نظر است که، مراسم نوروز به اشتراک افغانستان، ایران وتاجکستان تجلیل گردد. بنابرهمین مناسبت آقای نور که خویشتن رابه صفت یگانه خادم دولت جا میزند، درتلاش پنهانسازی خدمات انجام یافته دیگران وحتی ازمیان برداشتن آنها دیده میشود. والی بلخ تمام جاده های مزارشریف را نامگذاری کرد. اما بنام علیشیرنوائی کی بانی این شهراست یک چهار راهی کوچک را مسمی نمود. آنهم در نتیجه ی اعتراضات ونمایشات متواتر جوانان دلسوزبلخ. اما اکنون در پی ازمیان برداشتن اسناد کارهای انجام یافته ی نواسه ی وی (نوائی) میباشد. درصورت خاموشی دربرابرچنین اعمال، تعجب آور نخواهد بود که، درآینده این اثربزرگ تیموریان کبیر و ممثلین آنها سلطان حسین بایقارا و امیرعلیشیر نوائی نیز از میان برداشته شود. مایان (تورکان افغانستانی) بصفت انسانان محکوم معاصردست به الاشه گذاشته، مبهوت حوادثیم وبس.
    ترجمه از لسان اوزبیکی: توسط شعبه فرهنگی فدراسیون فرهنگی تورکان افغانستان

    شوونیزم توطئه سی

    بیلگی هفته لیگی
    مزارشریف شهریده گی اسلام دینی نینگ تورتینچی خلیفه سی علی ابن عبدالله آرامگاه سیده قوریلگن تیموریلرنینگ بی مثال اثری نینگ تاریخینی یاشریشگه حرکت بولماقده.
    حضرت علی (ک) مقبره سی تیموریلرنینگ افغانستان ده گی اساسی اثرلریدن سنله دی. اوشبو تاریخی میراث افغانستان شمالیده مزارشریف شهرینی قوریلیشی گه سبب بولگن. اوشبو اثر کیینچه لیک افغانستان حاکملری و تیموریلرنینگ نیبره لری تمانیدن قیته قوریلگن.
    حضرت علی مقبره سی سونگی مرته 1375-ینچی ییلده جنرال عبدالرشید دوستم نینگ فرهنگ سیورلیک علاقه سی و سعی و حرکتی طفیلی باشدن آیاغگه چه قیته دن قوریلدی.
    روضه نی قیته قوریلیشیده یوزلرچه معمارلر، رساملر، میناتورلر، شاعرلر، ایشچیلر و تورلی کسب و کار ایگه لری قولنی قولگه بیریب، تیموریلردن قالگن اوشبو تاریخی اثرنی ینگی آنه دن توغیلگندیک ایشلب چیقدیلر. بنانینگ تشقی و ایچکریسیده گی میناتورلیک کورینیشلرنی برچه سی جنرال دوستم نینگ قیته قوریشلریدن قالگن.
    روضه نینگ ایچکری ایشگیده ۱۵ کیلو گرام آلتین یوزیده یازیلگن کلیمه طیبه آسیلگن ایدی. اوشبو اثر جنرال دوستم نینگ فرمایشی بیلن سعودی عربستان ده توزه تیلگن و حاضرگی تصویر شو کون نی اوزیده آلیگن.
    مزارشریف ده گی وطنداشلریمیزنینگ دم آلیشلری اوچون روضه نینگ چهارباغیده اونلب فواره و چوکی لر قوریلگن ایدی. یاشلرنی درس و تعلیم آلیشلری اوچون ۱۳۷۴-ینچی ییلی بویوک بیر کتابخانه قوریلگن ایدی.
    اوشبو فعالیتلرنی برچه سی روضه نینگ جنوب تمانیده گی ایشیگی قرشیسیده، اوچ بویوک تاش یوزیده اوزبیکچه، فارسچه و انگلیسچه تیللریده یازیلگن ایدی. بوندن ایککی کون آلدین مذکور تاشلرنی توبدن کوتارگنلر.
    هرچند مذکور کتیبه لرده حضرت علی مقبره سینی قیته قوریلیش تاریخی یازیلگن ایدی و اونده مزارشریف یشاوچیلرینی قنچه لیک یاردمچی بولگنی هم قید ایتیلگن ایدی. اما ایریم کوزه توچیلرگه کوره، مذکور کتیبه لرده جنرال عبدالرشید دوستم نینگ آتی یازیلگنی باعث، ایسکی رقیبی عطا محمد نور تمانیدن بوزیلگنی ایتیله دی.
    طالبلر افغانستان ده گی اینگ غدار و فرهنگ ستیز گروه سنلر ایدی. اولر اوز دوریده مذکور کتیبه لرگه قول اورمسدن، فقط گینه روضه نینگ شمالی دیوالیده یازیلگن استاد محمد عالم لبیب نینگ بیر فرد شعریده گی "دوستم" آتینی اوچیرگن ایدی.
    طالبلر یوقالگندن کیین مذکور کمچیلیک بیر نیچه مرته ایتیلدی. اما هیچ کیم اعتبار قره تمه دی. حاضرده هم عین شو سوز کمچیلیگی بیلن تورگن.
    اما حاضرگی کونده دموکراسی نظامینی تمثیل قیله یاتکن و مملکت شمالیده حکومت نینگ خادمی دیب آت چیقارگن بلخ والیسی عطا محمد نور، طالبلردن کوره مینگ مرته یمانراق فرهنگ ستیزلیک و تاریخ ستیزلیک گه قول اورگن.
    بو ییل نوروز مراسمی افغانستان، ایران و تاجکستان دولتلری تمانیدن اوتکزیلماقده. شو یوزدن اوزینی دولت نینگ یگانه خدمتگاری دیب حسابله یاتکن نور جنابلری، باشقه لرنینگ قیلگن خدمتینی یاشریشگه و حتی که اونی اورته دن ایلتیشگه اورونگندیک کورینه دی.
    بلخ والیسی مزارشریف نینگ برچه یوللرینی آتلنتیردی. اما اوشبو شهرنی قوروچیسی امیرعلیشیر نوای نینگ آتینی بیر کیچیک تورت یولده قویدی. اونی هم بلخ ده گی ایچ کویر یاشلرنینگ تینمس اعتراضلری و حرکتلری بیلن. اما حاضر ایسه اونینگ نیبره سی قیلگن ایشلری نینگ اثرینی اورته دن ایلتدی. اوشبو عملگه قرشی جیم اولتیریلسه، کیله جکده بویوک تیموریلر و اولرنینگ وکیللری سلطان حسین بایقرا و امیرعلیشیر نوایی لرنینگ اوشبو بویوک اثرینی هم اورته دن ایلتیشلری عجب ایمس. بیزلر ایسه حاضرگیدیک زمانه نینگ محکوم انسانلری صفتیده قولیمیزنی منه گیمیز تگیده قوییب، فقط گینه تماشا کوررمیز و خلاص.

    donderdag 12 maart 2009

    دانشمندان تورک به دنبال ساخت رگ مصنوعی قلب

    دانشمندان تورک به دنبال ساخت رگ مصنوعی قلب
    پروفسور اولوجای با اشاره به اینکه هم اکنون در دنیا تکنولوژی تولید رگ مصنوعی تنها به رگهای با قطر بالای ۶ میلیمتر محدود است افزود: ما می خواهیم برای اولین بار در دنیا گامی فراتر از این برداریمدانشمندان و اعضای هیأت علمی دانشگاههای اولوداغ و فنی استانبول برای اولین بار در دنیا به دنبال ساخت رگهای سه میلیمتری قلب با استفاده از نانولیف هستند.پروفسور دکتر یوسف اولوجای مدیرگروه مهندسی علوم نساجی دانشکده مهندسی و معماری دانشگاه فنی استانبول و مسئول این پروژه در مصاحبه ای خاطرنشان کرد: رگ مصنوعی اولین بار توسط چرخ خیاطی همسر یک پزشک آمریکایی در سال ۱۹۵۲ ایجاد شد. اکنون تکنولوژی تولید رگ مصنوعی باعث نجات جان بیماران زیادی شده و به یک صنعت تبدیل شده است. در ترکیه تا کنون رگ مصنوعی از خارج وارد می شود. یک رگ مصنوعی ۳۰ سانتی متری بالای ۵۰۰ دلار به فروش می رسد. در حالی که مواد اولیه آن چند دلار بیشتر نمی باشد. ممکن است برای هر رگ مصنوعی حدود یکصد دلار نیز هزینه شود اما سرمایه گذاری در این زمینه بسیار سودآور است.ما اکنون تکنولوژی تولید رگ مصنوعی را در ترکیه داریم. علاوه بر استفاده از رگ مصنوعی در ترکیه، می توان آنرا به خارج نیز صادر نمود.پروفسور اولوجای با اشاره به اینکه هم اکنون در دنیا تکنولوژی تولید رگ مصنوعی تنها به رگهای با قطر بالای ۶ میلیمتر محدود است افزود: ما می خواهیم برای اولین بار در دنیا گامی فراتر از این برداریم. به دنبال ساخت رگهای مصنوعی سه میلیمتری هستیم که بتواند در جراحی های بای پس کار رگهای منتهی به قلب را انجام دهد.اولوجای با تأکید بر اینکه به لحاظ تئوریک امکان ساخت رگهای سه میلیمتری وجود دارد اما در نتیجه بزرگ شدن بافت کلاژن از داخل و بیرون، شاهد مسدود شدن رگها هستیم افزود: «بافت کلاژن در داخل یک رگ سه میلیمتری در طول شش ماه تا یک سال تا دو میلیمتر افزایش بعد می تواند پیدا کند و این به معنای بازگشت بیمار به وضعیت قبلی است. به همین خاطر در جراحی بای پس رگ مصنوعی استفاده نمی شود و فرد بیمار با رگی که از پا یا دست گرفته می شود جراحی می شود.»پروفسور اولوجای اضافه کرد: «تا کنون دو سوم این پروژه را با موفقیت به اتمام رسانده ایم.افزایش بعد بافت کلاژن در حد مورد هدفمان بوده است. در نیمه دوم ضخامت رگ توانسته ایم جلوی رشد کلاژن را بگیریم. اکنون در حال تلاش برای جلوگیری از ایجاد ترومبوسیس در بافت داخلی مورد تماس با خون هستیم. با چند دارو به این موفقیت نیز دست یافته ایم اما به دنبال پایداری آن هستیم. با استفاده از نانولیف این امر ممکن است.»میانگین عمر رگهای مصنوعی که به جای رگهای آئورتی استفاده می شوند اندکی بیش از بیست سال است و در صورتی که پروژه دانشمندان ترکیه با موفقیت به انجام برسد عمر سایر رگهای مصنوعی نیز افزایش خواهد یافت.